گزارش مهر درباره مصوبه اخیر دولت؛
دهن كجی به میراث ناملموس یونسكو
به گزارش بریونی درحالی که دانش سنتی لنج سازی و دریانوردی با لنج در خلیج فارس به نام ایران در سازمان یونسکو به ثبت رسیده؛ اخیرا هیئت دولت مصوبه امحای شناورهای سنتی چوبی را تصویب کرده است!
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ آذر ماه سال ۹۰ بود که دانش سنتی لنج سازی و دریانوردی با لنج در خلیج فارس به تصویب سازمان جهانی یونسکو رسید اما بعد از گذشت ۹ سال، ۲۴ آذر ماه در جلسه هیئت دولت، امحای شناورهای چوبی و فایبرگلاس تصویب گردید.
در این مصوبه آمده: هیئت وزیران برنامه جایگزینی شناورهای سنتی تجاری (چوبی و فایبرگلاس) با ظرفیت کمتر از ۵۰۰ تن (لنج تجاری) را با هدف حذف ابزار قاچاق کالا از دریا، انتقال فعالیتهای غیررسمی به رسمی و تجاری، رونق فعالیتهای کشتی سازی داخلی و خدمات تعمیر و نگهداری آنها و هم افزایش ایمنی دریایی، به تصویب رساند.
برنامه یاد شده ناظر بر محورهایی نظیر ایجاد نظام انگیزشی در الگوی جایگزینی شناورهای سنتی به شناورهای فلزی، الگوهای تأمین مالی در ارتباط با طرح مورد اشاره، امحای شناورهای جایگزین شونده و تأمین بیمه بیکاری برای دریانوردانی است که در نتیجه اجرای این طرح شغل خویش را از دست می دهند.
برنامه جایگزینی شناورهای سنتی تجاری که سال ها با مخالفت افراد مختلف رو به رو شده بود این دفعه در دولت دوازدهم به تصویب رسید. آنچه که از مفاد این مصوبه بر می آید این است که شناورهای سنتی و چوبی که دانش و مهارت ساخت آنها در لیست میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسیده بود؛ باید تا ۵ سال آینده امحا شوند. همان شناورهایی که در مصوبه بعنوان شناورهای سنتی تجاری از آنها هم به همراه شناورهای فایبرگلاس نام برده شده است.
مونسان اینجا هم غایب بود!
طرح این برنامه در کمیسیون اقتصاد، به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی در جلسه ای عرضه شد که یکی از غایبان آن علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی بود. در حالیکه مونسان متولی گردشگری در ایران است و می بایست نظرات خویش را در مورد این طرح عرضه می داد.
در متن تصمیم کمیسیون اقتصاد بعد از آنکه اصلاحاتی در آن اعمال شد در توضیح شناور سنتی تجاری نوشته شده: شناورهایی با شکل و طرح لنج با فرم های معمول بوم، ناکو، سمبوک، جالبوت (شناور چوبی بادبانی) با جنس بدنه چوبی و فایبرگلاس که کاربری آنها در گواهینامه ثبت «باری» درج شده است.
بوم ایرانی که به عروس دریاها معروف است
اینجا یک نکته اساسی وجود دارد و آن هم اینکه شناور با طرح لنج و فرم معمول بوم همان لنج های چوبی بادبانی هستند که در بین دریانوردان قدیمی به عروس دریا شناخته می شوند.
از طرف دیگر در این طرح اعلام گردید کارگروهی با مسئولیت سازمان بنادر و دریانوردی و با عضویت نهادهایی همچون وزارت میراث فرهنگی در مدت یک ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این آیین نامه، برنامه جایگزینی شناورهای دریایی سنتی را طی ۵ سال با شناورهای فلزی و با حذف و تغییر کاربری آنها، به هیئت وزیران عرضه کند.
پس از آنکه پیش نویس این طرح در جلسات مختلفی به شور گذاشته شد، اصلاحاتی در آن صورت گرفت که بخشی از این اصلاحات در ارتباط با کاربری گردشگری می شد. به این مفهوم که در این طرح آمده تغییر کاربری شناورهای جایگزین شونده به تفریحی و گردشگری، با رعایت استانداردها و دستورالعمل های وزارت راه و شهرسازی (سازمان بنادر) و وزارت میراث فرهنگی بلامانع است.
عروس دریاها طبق ضوابط سازمان بنادر پیر شده است!
بررسی و مطالعه دستورالعمل های سازمان بنادر برای شناورهای تفریحی و گردشگری کاملاً مشخص می کند که چه محدودیت هایی برای این شناورها وجود دارد همچون اینکه هیچکدام نباید بیشتر از دو مایل از مبدا فاصله داشته باشند و اینکه سن شناور نباید بیشتر از ۱۵ سال باشد این در شرایطی است که بعنوان مثال همان بوم و یا عروس دریاها از ۳۰ سال پیش تا کنون ساخته نشده اند ازاین رو بوم های بادبانی نمی توانند در این عرصه تغییر کاربری دهند!
در بخش در ارتباط با تسهیلاتی که خریداران شناورهای جایگزین شده (یعنی شناورهای فلزی مورد تأیید سازمان بنادر) داده می شود هم آمده که خریداران شناورهای فلزی به ازای گواهی تغییر کاربری هر شناور جایگزین شونده (همان شناورهای چوبی) به تفریحی و گردشگری، مطابق ساز و کاری که در دستورالعمل کارگروه این مصوبه پیشبینی می شود، حداکثر می توانند از یک واحد درصد تخفیف بیشتر در سود تسهیلات و حداکثر کاهش سه واحد درصد سهم آورده متقاضی تسهیلات خرید شناور جدید مبحث این مصوبه بهره مند شوند.
همچنین در این مصوبه که قید شده هیچ بار مالی برای دولت نخواهد داشت، صیادی برای شناورهای یاد شده ممنوع اعلام شده است.
از آنجا که این طرح سال ها با مخالفت رو به رو بوده است، علی یقطین و ابوالفضل محمودی از کارشناسان گروه مطالعات صنایع دریای مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف در مقالاتی به بررسی مشکلات این طرح پرداخته بودند آنها در گزارش خود نوشته اند: «ویژگی های خاص شناورهای چوبی سبب شده بعد از گذشت سالهای طولانی در خیلی از کشورهای جهان هنوز این شناورها مورد استفاده قرار گیرند.»
اما آیا واقعاً نمی شد لنج های چوبی و نه آنها که فایبرگلاس بودند را در مقابل فرسودگی و آتش سوزی ایمن کرد و از آنها برای تفریحات گردشگری دریایی، رستوران های دریایی، اقامتگاه های دریایی و… بهره برد؟ آیا ضرورتی به امحای همه آنها بود یا فقط برخی از لنج ها که نمی توانستند به این چرخه برگردند؟
چطور اقدامات پاسدارانه ایران درباره لنج سازی تاییدیه گرفت؟
بررسی این طرح باز هم نشان داده است که نه تنها طرح امحای شناورهای چوبی، فرهنگ دریانوردی و لنج سازی، مردمان ساحل نشین ایران را از بین می برد بلکه پرونده لنج سازی خلیج فارس را که سال ۲۰۱۱ بعنوان «میراث در خطر و نیازمند پاسداری فوری» به ثبت رسیده بود باز هم با چالش مواجه خواهد نمود. چون باید هر ساله، شیوه مدیریت سازمان یافته ای در ارتباط با این پرونده به سازمان یونسکو عرضه شود.
تصویب چنین طرحی از جانب دولت همزمان با اجلاس ۲۰۲۰ کمیته جهانی میراث ناملموس یونسکو و ارسال گزارش اقدامات پاسدارانه ایران در مورد پرونده لنج سازی شد گویا لازم است وزارت میراث فرهنگی درباره اقدامات پاسدارانه خود و گزارشی که به یونسکو ارسال کرده و توانسته تاییدیه آنها را بگیرد با وجود چنین مصوبه ای توضیح دهد!
همچنین لازم است علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی که درصدد تهیه گزارشی از عملکرد خود در انتها دولت دوازدهم است؛ بعنوان متولی گردشگری ایران درباره استفاده از ظرفیت گردشگری دریایی، رفع موانع موجود و موافقت با تصویب امحای بخش مهمی از لنج های سنتی که از آنها در پرونده لنج سازی یونسکو نام برده شده؛ پاسخگو شود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب