پارازیت روی شبكه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر
بریونی: با عنایت به شرایط خطیری كه كشور در آن است همین طور كم توانی دولت در هزینه كردن برای حوزه ی فرهنگ و هنر راه سختی پیش روی اجرای طرح شبكه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر قرار دارد.
خبرگزاری مهر-گروه فرهنگی: به دنبال طرح و در دست اجرا قرار گرفتن ایجاد شبكه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی كه این روزها در مراحل پایانی خود به سر می برد، نیایش سرامی ناشر و نویسنده و پژوهشگر اجتماعی در یادداشتی درباره این اتفاق فرهنگی به ذكر نكاتی پرداخته است. این یادداشت را در ادامه می خوانیم:
در میان خبرهای ماه پیش خواندیم كه دو شهر بندرعباس و سنندج به جمع شهرهای خلاق جهان پیوستند. برنامه شبكه شهرهای خلاق جهان توسط سازمان یونسكو – سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد ـ در سال ۲۰۰۴ برای ارتقای سطح فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شهرهای جهان شروع به كار كرد. یونسكو در جهت حفظ تنوع فرهنگی و با عنایت به روند جهانی شدن و سیطره فرهنگی واحد بر جهان و تضعیف فرهنگ های بومی ملل، اهتمام در شناسایی این شهرها دارد. شهرهایی كه به این شبكه می پیوندند، متعهد می شوند كارهای مثبت شان را با هم به اشتراك گذارند و در بخش های مختلف جامعه ی شهری همكاری همگانی را ترویج كنند.
تا به امروز ۲۴۶ شهر جهان به این شبكه پیوسته اند و قبل از این در سال ۱۳۹۴ رشت در رشته ی خوراك و غذا و اصفهان در رشته ی صنایع دستی به عضویت این شبكه درآمده اند. شبكه شهرهای خلاق یونسكو، هفت حوزه ی صنایع دستی، هنرهای بومی، هنرهای چندرسانه ای، فیلم، طراحی، خوراك شناسی، ادبیات و موسیقی را پوشش می دهد.
یونسكو هر دو سال یك دفعه در ماه فوریه (بهمن / اسفند) به كشورها اعلام می كند كه شهرهای خودرا برای عضویت در این شبكه بررسی نمایند، بعد از آن كشورها باید تا آوریل (فروردین/ اردیبهشت)، پرونده تهیه شده خودرا به یونسكو ارسال نمایند و بعد از انجام همه بررسی ها پاسخ نهایی در ماه دسامبر (آذر/ دی) اعلام می شود.
شهر خلاق نگاهی فرهنگی به توسعه ی شهری است. در این رویكرد شهر محیطی جذاب برای جذب و پرورش افراد خلاق و مبتكر همین طور استفاده از استعدادها، نوآوری ها و ایده های شهروندان در جهت حل مسائل اساسی شهر است.
در سال جاری نیز نسخه ایرانی این برنامه توسط معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجرایی شده است. مقرر است در این طرح با مشاركت دستگاه ها و نهادهای دولتی و غیردولتی، داشته ها، ظرفیت های انسانی، فرهنگی، هنری و طبیعی مناطق مختلف كشور شناسایی شوند. گفته شده كه اعضای شبكه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر در اولویت دریافت مجموعه ای از خدمات، تسهیلات، اعتبارات و منابع قرار می گیرند تا زیرساخت های لازم را توسعه داده و برنامه های معرفی شده را اجرا كنند.
در این برنامه ده رشته ی كلی شامل: هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، موسیقی، مد و لباس، هنرهای دستی، ادبیات، رسانه، بازی های كامپیوتری، سینما و چاپ و بسته بندی انتخاب شده است و هر شهر می تواند در حداكثر سه رشته شركت جوید.
هدف برگزاركنندگان طرح بطور كلی تغییر به نگاه مشاركتی بجای تجویزی و نگاه از پایین به بالا در برنامه ریزی و سیاستگذاری فرهنگی است. همچنانكه تمركززدایی در امور فرهنگی و هنری و تقویت ظرفیت های مردمی در فرهنگ، تبادل تجربه ها و دانش بومی در بین شهرهای مختلف عضو و توسعه ی اقتصاد فرهنگ و هنر و كمك به بهبود كسب و كارهای فرهنگی – هنری و صنایع خلاق از اهداف برنامه برشمرده شده است.
در آبان ماهی كه گذشت كارگاه هایی توجیهی در جهت پیوستن به این شبكه انجام شد تا نمایندگان شهرها شامل ادارات كل فرهنگ و هنر شهرستان ها، انجمن های فرهنگی و هنری شهرها و شهرداری ها نسبت به تدوین برنامه ای چهارساله برای شهرشان آماده شوند. این برنامه ها باید تا ۲۰ آذر به دبیرخانه ی طرح ارائه شود.
در این موقعیت چند نكته پیرامون برنامه ریزی برای ایجاد و معرفی شهرهای خلاق فرهنگ و هنر به نظر می آید.
نخست اینكه در تدوین طرح شهر خلاق باید به میان رشته ای عمل كردن و یاری گرفتن از هنرها جهت تقویت و بسط یكدیگر توجه گردد.
دومین نكته در این است كه در دنیای نو برای بهبود اقتصاد فرهنگ، باید هم به نوآوری در طراحی و تولید محصولات فكر كرد و هم به نوآوری در فرآیندها. نوآوری در محصول فرهنگی - هنری هم با درهم آمیختن خاصیت های یك كالای سنتی با تكنولوژی های نوین پدید می آید و هم با تغییر در فرآیندهایی كه در رابطه با تولید و توزیع محصول فرهنگی است.
به همین خاطر بنظر می رسد پتانسیل های نوپدید كه در اثر تغییر سبك زندگی یا تغییرات تكنولوژیك ظهور یافته اند را باید در نظر داشته باشیم. مثلاً بوم گردی می تواند به كمك شهر خلاق بیاید یا شبكه های اجتماعی برای معرفی برنامه ها و اقدامات و اطلاع رسانی رویدادها. دیجیتال ماركتینگ و ابزارهایش نیز در این راه نباید فراموش شود.
از سوی دیگر در تدوین طرح شهر خلاق باید به هنر كاربردی شده توجه داشت. اینجا مفهوم هنر چیزی ورای هنر برای هنر است. در شهر خلاق باید هنر از پستوی كارگاه یا خانه ی هنرمند بیرون بیاید تا جهان به تماشای شی اش جان گیرد. مقرر است با ایجاد شبكه ی شهرهای خلاق، ارزش های پیشنهادی روزآمد و بیشتری در حوزه ی فرهنگ و هنر به جامعه ارائه شود. باید ببینیم كه چگونه می توانیم هنر را در مقیاس بزرگ به جامعه عرضه نماییم. منظور تولید انبوه هنر است.
در تدوین برنامه های شهر خلاق تكیه و تمركز بر بدنه ی اجتماعی حوزه ی فرهنگ و هنر است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیشتر از هر چیزی نقش تسهیلگر دارد. بر این مبنا تكیه كردن به دولت و توقع آنكه وی در این اوضاع اقتصادی به شكل مالی یاری گر طرح باشد، فروكاهیدن پروژه است. فراموش نكنیم كه مقرر است در این طرح ها خلاقیت و به دنبال آن نوآوری همین طور مشاركت اجتماعی سبب رونق اقتصادی شهرها شود.
به نظر می رسد با عنایت به شرایط خطیری كه كشور در آن است همین طور كم توانی دولت در هزینه كردن برای حوزه ی فرهنگ و هنر، تجربه های نه چندان موفق پیشین شامل برنامه ی گذر فرهنگی و گرفتاری ها و خستگی جمعی آحاد جامعه، راه سختی پیش روی این طرح است، هر چند كه امید، شاه كلید قفل همه ی درها می تواند باشد.
منبع: بریونی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب